عزیز یوردداشلار ، فداکار اوجا میلتیمیز
معلوم اولدوغو کیمی ۱۰۶ ایل اؤنجه ۲۸ مای-۱۹۱۸ جی ایلده قوروجو بابالاریمیز قان و جانی باهاسینا مین بیر مشقّتله موسلمان شرقینده ایلک دونیوی دِموکراتیک دؤولت اولان آذربایجان خالق جومهوریتینی یاراتدی.
بو یئنی دونیا دوزه نینده خالقیمیزین نئجه بیر سیاسی حوقوقی دئيَرلره صاحبلنمسینین باریز نومونه’سیدی. بیز گونئی آذربایجان جومهورییت پارتیاسی اولاراق گونئیلی سویداشلاریمیز آدیندان ۱۰۶ ایللیینی قئید ائتدییمیز موستقیلّیک گونو موناسیبتی ایله ۵۰ میلیونلوق بؤیوک آذربایجان خالقینا، جناب پرزیدنت ایلهام علییئو جنابلارینا ، شهیدلریمیزین عائله‌‌لرینه ،قاضیلریمیزه(جانبازلاریمزا )، بوتوو آزربایجان سئودالیلارنا تبریک ائدیریک. خالقیمیزا جمهوریت و استقلالیت کیمی عالی دئيَرلری بخش ائتمیش قوروجو بابالاریمیزا، لیدر و اؤندرلریمیزه , اؤزللیکله ده بو چتین یولدا ساواش مئیدانلاریندا قانلاری تؤکولموش شهیدلریمیزه, بو قوتسال داوادا دؤیوشوب قاضی اولموش ایگیدلریمزه ، ابديّته قوووشموش بوتون وطن‌سئور یوردداشلاریمیزا آللاهدان رحمت دیله ییریک. شهید و قاضیلریمیزین قانی باهاسینا گؤیلره یوکسلمیش اوچ‌رنگلی بایراغیمیز ابديّاً یوکسک ذیروه لرده قرار دالغالانماسینی اومود ائدیریک.
۱۹۱۸-جی ایلده دونیا سیاسی موحیطینین قاریشیق واختیندا مئیدانا گلمیش خالق جومهوریتی اؤز وارلیغینی عیلل ابد یاشاتماق و دونیا میللتلرینه اؤز وارلیغینی تانیتماق اوچون دؤورون دونیا دؤولتلری ایچینده ان اؤرنک قورولوشلو اوصول ایداره سینه مالیک بیر دؤولت اولموشدور.
یئنی یارانمیش بو جومهوریت اؤز اوصول ایداره سینده ان عالی دئيَرلره اینسان حوقوقلارینا عالی سويّه‌ده دئيَر وئرمیه بؤیوک اؤنم وئرمیشدیر.
بو مقصدله قئسسا زامان کسیینده چوخ ترکیبلی پارلمنت ایداره اوصولو یارادیلمیشدیر. میلّی کیملیکیندن دینیندن و جینسیندن آسیلی اولامایاراق هر کسه سئچیب سئچیلمک حوقوقو وئریلمیشدیر. بونو همین دؤورون قانون وئریجی اورقانی اولان میلّی شورانین موختلیف فیکیرلی ترکیبی ده تصدیق ائدیر. بو گون چاغداش دونیامیزدا ان چوخ اؤنم وئریلن قادین حوقوقلارینا بیر چوخ غرب اؤلکلریندن اؤنجه محض آذربایجاندا خالق جومهوریتی دؤورونده وئریلمیشدیر. حال بوکی اکثر بؤیوک غرب دؤولتلری او جومله‌‌دن کانادا ۱۹۱۷ ، اینگیلتره و آلمانیا ۱۹۱۸، اتریش ایله هوللاندیا ۱۹۱۹ و آمریکا دا ۱۹۲۰ دئمک اولار کی آذربایجانلا بیر دؤورده و یا اوندان سونرا قادینلارا سئچیب سئچیلمک حوقوقو وئربلمیشدیر. حتی بو مؤوضوعدا آذربایجان آوروپا دِموکراتیک دئيَرلری ایله سؤزصاحیبی اولماغا چالیشان فرانسادان ۱۹۴۴-ده قات قات ایرلیده گئتمیشدیر. بوتون بو فعالیّتلر آذربایجان دِموکراتیک دئيَرلرینین هر هانسی بیر اؤلکدن ایدخال ائدیلمه دییینی دؤولتچیلیک عنعنه‌سینین اونون اؤز ژئنئتیک کودوندان و دئيَرلریندن گلدیینی اوزلوغونده قاپسامیشدیر.
عینی زاماندا -۱۹۱۸ جی ایل ماین ۲۸-ده چار روسیاسینین بیر عصردن آرتیق داوام ائدن موستملکه اسارتیندن اؤز فداکارلیغی ایله آزاد اولموش قهرمان خالقیمیز آذربایجان خالق جومهوریتینین میلّی شوراسی ایستیقلال بَیاننامه سینی ایمضالاماقلا آذربایجانین موستقیلّیینی دونیایا بَیان ائتمیش و خالقیمیزین چوخ عصرلیک دؤولتچیلیک عنعنه‌لرینی اوغورلا دیرچلدیب داوام ائتدیرمیشدیر. قئسا دؤور عرضینده آذربایجانین ایلک پارلمنتی میلّی حؤکومتی یارادیلمیش دؤولت سیمگه لری بلیرلنیب و قوروملاری تأسیس اولونموش، سرحدلری موعيّن ائدیلمیش، دؤولت قوروجولوغو ساحه‌‌سینده چوخ موهوم تدبیرلر حیاتا کئچیریلمیشدیر. یئنی قورولموش جومهوریت اؤزونو بین الخالق موناسیبتلر سیستمینین قونوسو(موضوعسو) کیمی تانیتماسی ائلجه ده دیپلوماتیک موستویده میلّی ماراقلارین قوروماسی اوچون موهوم آددیملار آتمیشدیر. جومهوریتین یئنی فعالیّته باشلامیش پارلمنتینین قبول ائتدیی قانونلار میلّی موستقیلّیین مؤحکملندیریلمه سینده دِموکراتیک پرینسیپلرین تثبیت ائدیلمسینده اساسلی رول اوینامیشدیر.
جمعی ۲۳ آی مؤوجود اولماسینا راغمن آذربایجان خالق جومهوریتی موسلمان شرقینده ایلک دفعه دئموکراتییا عنعنه‌لرینین فورمالاشماسینا اهميّتلی تأثیر گؤسترمیشدیر. لاکین سوویت روسیاسینین ایشغال سیاستی خالقیمیزین یئنی هدفلری اوغروندا گوروینی ۷۰ ایل گئری آتدی. آذربایجانین سوویت روسیاسی طرفیندن ایشغالی ایله میلّی دؤولت قوروجولوغوندا جیدّی لنگیمه لر دؤورو باشلادی. بئلجه شوروی اسارتینه قارشی باشلانمیش گیزلی و آچیق موباریزه ۹۰-جی ایللرین اوّللرینده خالقیمیزین نؤوبتی غلبه سی ایله باشا چاتدی. بو مرحله ۱۸ اوکتیابر ۱۹۱۸ -جی ایلده“ موستقیلّیک حاقیندا آنایاسا حاضرلیغی کیمی تاریخی بیر سندین قبول ائدیلمسی ایله یئنی دؤوره قدم قویدو. بونونلا آذربایجان خالقی ۲۰-جی عصرده ایکینجی دفعه یئنیدن اؤز موستقیلّیینه قوووشموش اولدو. بو موستقیلّیی الده ائتمک خالقیمیز اوچون نقدر چتین اولموشسا اونو قورویوب ساخلاماق ائلجه ده اینکیشاف ائتدیریب یئنی دؤورون طلبلرینه اویغونلاشدیرماق بیر او قدر ده مسئولیّتلیدی. بو مسئولیّتلی ایشین عهده سیندن گلمک ایسه خالقین مودریک اوغلو دؤولت ایداره‌چیلیک تجروبه سینین ایدئولوقو حیدر علییئو داهیلیینه قیسمت اولموشدور.
عوموم میللی لیدر حیدر علییئو موستقیل آذربایجان دؤولتچیلیینی یئنی دؤوره گؤتورمکله اونو داها دا مؤحکملندیردی. بئله جه عوموم میللی لیدر حیدر علییئو اؤز گئچمیش آتا بابالاریمیزین عنعنه‌سینه و دؤولتچیلیک ایرثینه صادق قالاراق آذربایجان خالق جومهوریتینین قوروجوسو ممد امین رسولزاده نین یوز ایل اوّل دئدییی“ بیر کره یوکسلن بایراق بیر داها ائنمز دئییمینی زامان زامان رئال شکیلده گئرچکلشدیرمیش اولدو.
بو گون آرتیق آذربایجان جومهوریتی ۱۰۶ ایل اوّل اوچ رنگلی بایراق آلتیندا تملی قویولموش دؤولتچیلیک عنعنه‌لرینی داها دا مؤحکمله ندیرمیشدیر. بو عوموم میللی لیدر حیدر علییئوین دؤولت قوروجولوغوندا واریثلیک ایرثینه و قوروجو بابالاریمیزین تملینی قویدوغو میلّی ایدئالوژی تمللره صادق قالان مؤحترم عالی باش کوماندان ایلهام علییئو جنابلارینین درین ذکاسی، استراتئژیست کیمی موظفّر قابلیتی و باجاریغی ایله مؤوجود اولا بیلمیشدیر.
اونون بؤیوک ذکاسی سایه سینده جومهوریت تاریخیمیز قدر یاشی اولان قاراباغ پروبلئمینه ۱۰۶ ایللیک ائرمنی قتل عاملارینا سون قویولاراق بوتؤو وطن آنلایشی خیالدان گئرچکلییه چئوریلمیشدیر. آرتیق آذربایجان جومهوریتینده بوتؤولوک توخوملاری جوجرمکده و بار وئرمکده دیر. بو گئدیشلرله بو تاریخی گونده قدربیلن خالقیمیزی و اونون عالی باش کوماندانی ایلهام علییئوی گونئی آذربایجانیمیزین حاق داواسینین سسی اولان گونئی آذربایجان جومهوریت پارتییاسی آدیندان ۴۰ میلیونلوق بوتؤو آذربایجان سئودالیسی گونئیلی سویداشلاریمیز آدیندان تبریک ائدیریک. اینانیریق کی آذربایجان جومهوریتینده قالدیریلمیش بو اوچ رنگلی بایراغیمیز و جومهوریت دئيَرلریمیز قئسا زاماندا ۵۰ میلیونلوق بؤیوک و بوتؤو آذربایجاندا دا فرحله آنیلاجاقدیر.
۴۴ گونلوک وطن ساواشی و اونون ظفر تاریخی گونئی آذربایجاندا خالقیمیزین قلبینده بیر بوتؤولوک آتش یاندیرمیشدیر. او گونلرین عشقی ایله هر بیرینیزه تشکّور ائدیر و بایرامینیزی قوتلاییریق.
بیز گونئی آذربایجان خالقی اولاراق بو گون زامانین زورونلو شرطلری آلتیندا فیزیکن آذربایجان آدلی دؤولتیمیزدن آیری سالینساقدا معنوی و روحی باخیمدان اؤزوموزو دایما آذربایجان دؤولتینین یانیندا حیس ائتمیشیک اونون سئوینجی ایله سئوینمیش کدری ایله کدرلنمیشیک. بو گئدیشله بو گونده آذربایجان دؤولتینه معنوی باغلیلیغیمیزی ابدی ایفاده ائتمکدییک. قوی غلبه دولو گونلریمیز بول اولسون. دؤولتیمیزین گوجو و قودرتی بیر داها سارسیلماسین، ظفرله تملی قویولموش بو میلّی هم رای لیمیز ان قئسسا زاماندا میلّی بیرلیک و برابرلییمیزه وسیله اولسون.
میلّی بایراغیمیز بوتؤو آذربایجان جومهوریتی گویلرینده ابدی یوکسله’رک بیرلیک و بوتؤولویوموزون سیمگسینه دؤنوشسون.
گونئی آذربایجانین ایستقلالیت و جمهوریتینین قورولوشو دیله ایله، جومهوریت دئيَرلرینی وار ائدن موستقیلّیک گونوموز و بایرامیمیز موبارک اولسون !
انسانلار آزادلیق میلتلره ایستیقلال
،حؤرمتله’ گونئی آذربایجان جومهوریت پارتیاسی-آ.ج.پ