بیز، گۆنئی آذربایجان جۆمهورییتچیلری، آذربایجان تۆرک میلتینین، ایران مرکزلی سیاسی میدانؽندان تامامیله آیرؽلماسینی گئریدؤنمز بیر حقیقت اوْلاراق قیمتلندیریریک. بۇ آیرؽلیق، ۱۹۲۵-جی ایلدن (۱۳۰۴-ش)اعتباراً داوام ائدن مۆستملکه، ایشغال، سیستئملی اینکار، قتل عام، ایقتصادی تالان، ساختالاشدؽرما و تحقیر سیاستینین منطیقی نتیجه‌سیدیر.
بۇ سیاستلر “تک-میلتلی ایران دؤلتی” لاییحه‌سی و ساختا “ایران میلتی = فارس” کیملیگی آدؽ آلتؽندا حیاتا کئچیریلمیشدیر.
سیاسی آیرؽلیق تکجه آذربایجان تۆرک میلتینین ایسته‌یی دئییل، هم‌ده “میلتلرین اؤز مۆقددراتینی تعیین ائتمه حاقؽ” داخیل اوْلماقلا، بین الخلق حۆقوقون اساس پرینسیپلرینه اۇیغوندور.
بین الخلق اجتماعییت آنلایؽر کی، منطقه ده داواملؽ صۆلح و تحلۆکه‌سیزلیک، ایران داخیلینده اسارت آلتؽندا یاشایان غیر-فارس میلتلرین سۇوئرئنلیک حۆقوقلارینین تانؽنماسیندان آسؽلیدیر. گۆنئی آذربایجان میللی حرکاتؽ دا محض بۇ پرینسیپلر اساسؽندا میللی-مدنی سوْیقیریمی دایاندؽرماق اۇغروندا مۆباریزه آپارؽر.
ایران-آذربایجان سیاسی آیرؽلیغین اساس سببلری
۱. حاکیمییت و مۆخالیفین اوْرتاق ایدئوْلوژیسی:
· غیر-فارس میلتلرین مؤوجودلوغونو و میللی حاقلارؽنی اینکار ائتمک.
· دیل و میللی سوْیقیریمی حیاتا کئچیرمک، آنا دیلینده تحصیل حۆقوقونو یاساقلاماق.
·غیر-فارس میلتلرین یۇردلارینین ایشغالؽنی “ایرانؽن اراضی بۆتوولویو” شۆعاری آلتؽندا مۆقدسلشدیرمک.
· غیر-فارس میلتلرین آنا یۇردلارینی پارچالاماق و جغرافی آدلارؽ سیستئملی شکیلده فارسلاشدؽرماق.
· غیر-فارس میلتلرین ثروتلرینی مرکز نامینه تالان ائدیب، “ایران میلتینین ثروتی” آدؽ آلتؽندا فارس دؤلتچیلی‌یینین مؤحکملندیریلمسینه و فارس میلتینین اینکیشافؽنا و ریفاه‌ؽنا یؤنلندیرمک.
· میلتلرین کیملییینی و تاریخینی ساختالاشدؽرماق و بۇنو زوْرلا میلتلره قبۇل ائتدیرمک.
۲. دۆنیاگوروشو و اینانج ضیدیتی:
· تۆرک میلتینین باخؽشی و مقصدی میللی ایستیفلال، آذربایجان دؤلتچیلی‌یین برپاسی و میللی حاکیمییت اعمالیدیر.
· رئژیم و مۆخالیفین باخؽشی ایسه ایران آدلؽ فارس-مرکزلی دؤلت-میلت موْدئلینی قوْروماقلا حاکیمییتی اله کئچیرمکدیر.
· ایران مۆخالیف آخؽنلاری یالنؽز حاکیمییت اۇغروندا رئژیمه رقیبدیرلر، ایران دؤلتچیلین و سیستئمی دَییشدیرمک نییتینده دئییللر.
هر بیر آخؽن اؤز تفکۆر ایله ایران دؤلتینی یؤنتمک ایستَییر.(۱۹۷۹-جۇ ایلده اوْلدوغو کیمی، ).
حتی ایران دؤلتینی قوْروماقدا رئژیم و مۆخالیف عۆمومی ایتیفاقا مالیکدیر. بۇ ایتیفاقؽ آذربایجان و غیر-فارس میلتلره قارشؽ آچؽق شکیلده گؤرمه‌ک اوْلار.
۳. تاریخی اعتیمادسؽزلیق:
· مشرۇطه حرکاتؽ، آزادیستان دؤلتینین قانلا بوْغولماسی، ۱۹۴۵-۴۶ میللی هؤکومتینین دئوریلمه‌سی، ۵۴ ایل پهلوی رئژیمینین جینایتلری و ظۆلمو، ۴۶ ایللیک موْللا رئژیمینین جینایتلری، ۱۹۷۹ اینقیلابؽ و ایران-عراق مۆحاریبه‌سینده آذربایجانلؽلارین دفعه‌لرجه آلداتؽلماسی، ایرانلؽلارین دفعه‌لرجه مۆقاویله‌لر و آنا یاسالارؽنین پوْزمالاری کیمی بیر عصرلیک زوْراکیلیق تاریخی، آذربایجان اۆچون درس اوْلموشدور.
بو گۆن بئله ایران-مرکزلی بۆتون سیاسی آخؽنلاری تۆرک کیملییینی اینکار و آشاغؽلاماق، آذربایجانلؽلارین آلداتماق ،میللی حرکاتؽ بوْغماق و آذربایجانؽ محو ائتمک ایسته‌یی اوْرتاک اوْلدوغوندان، بۇ، اعتیمادسؽزلیغین اساس منبعییدیر. هم رئژیم و هم مۆخالیف ترفین‌دن آذربایجانؽ ائشیتمک و حاقلارؽنی گئری وئرمک یئرینه دواملؽ آلداتماق و سیستئملی باسدؽرماغا جهد و تشبۆصلری وار.
۴. دئموْکراسی پتانسیلینین اوْلماماسی:
· نه ایران دؤلتینین اؤزو، نه اؤلکه‌نین قۇرولوشو، نه رئژیم، نه‌ده مۆخالیف دئموْکراتیکلشه بیله‌جک پوْتانسیله و ایراده‌یه مالیک دئییل.
· دئموْکراسینین ایلک شرطی، غیر-فارس میلتلرین وارلؽغینی، تاریخینی و کیملییینی قید-شرطسیز تانؽماق، ساختا کیملیکلری و مۆستملکه‌چی دؤلت قۇروملارینی ردد ائتمکدیر. آنجاق بیلیریک کی ایران-مرکزلی بۆتون سیاسی آخؽنلارین – مۆجاهیددن پهلویچیلره، ایران رئسپۇبلیکاچیلاریندان موْللا ایسلامچؽلارینا، حتی اینسان حاقلارؽ تشکیلاتلارؽنا قدر – فارس مرکزچیلیگینین، اؽرقچی، آیرؽ-سئچکیلیک ائدن تفکۆر، مقصد و مراما صاحیبدیر.
گۆنئی آذربایجان تۆرک میلتینین اؤز یوْلو سئچیب.
آذربایجان نه سۇسموشدور، ن رئژیمله بیرگه‌دیر، نه‌ده ایفلاص ائتمیش مۆخالیفله عینی جبهه‌ددیر.
رئژیمه قارشؽ مۆباریزده ایران مۆخالیفینه نه اعتیبار ائتمک مۆمکوندور، نه‌ده امکداشلؽق اۆچون رئال زمین مؤوجوددور. اوْرتادا نه واحید یوْل، نه‌ده اوْرتاق مقصد وار.
آذربایجان آزادلؽق اۆچون اؤز یوْلونو گئده‌جک. بۇ یوْل،آذربایجان تۆرک میلتینین میللی ماراقلارؽنی، اراضی بۆتوولویونو و تحلۆکه‌سیزلی‌یینی قوْروماق، مۆستملکه سیاستلرینه سوْن قوْیماق و میللی حاکیمییتی برپا ائتمک یوْلودور.
بو آذربایجانؽن تک قۇرتولوش یوْلودور.
اولو اؤندر پیشه‌ورینین دئدییی کیمی: «آذربایجان اؤز یوْلونو گئده‌جک!»
گۆنئی آذربایجان تۆرک میلتینین اؤز مۆقددراتینی تعیین ائتمه حۆقوقو – مۇختارییتدن تام مۆستقیللییه قدر – دوْغوشدان گلن، ساتؽلمایان و بین الخلق حۆقوقلا تصدیقلنمیش بیر حۆقوقدور.
آذربایجان گنجی بیلیر کی، بۇ حۆقوق نه کیمسه‌نین پایؽ، نه‌ده مۆخالیفین لۆطفودور. بۇ، دۆنیانین بۆتون میلتلرینین ان طبیعی حۆقوقودور!
آذربایجانین گرچک نۆماینده‌سی :
هرکه‌سه آیدؽندیر کی آذربایجان آرتؽق ایران سیاست میدانؽندان چؽخمیشدیر،عینی زاماندا دۆنیا گؤرور کی، آذربایجانسؽز بۇ جوْغرافییادا هئچ بیر سیاسی دَییشیکلیک مۆمکون دئییل.ایران-مرکزلی قۆوه‌لر آیرؽلیق رئاللؽغینی هله‌ده قبۇل ائده بیلمیرلر. آذربایجان میللی حرکاتؽنین مۆستقیل ایرلیلَییشی اوْنلاری تشویشه سالمؽشدیر. محض بۇ سببدن رئژیم و مۆخالیف، میللی حرکاتؽ نظارت آلتؽندا ساخلاماق، آذربایجان خالقؽنی آلداتماق اۆچون مانقۇرتلاری “آذربایجان نۆماینده‌سی” کیمی تقدیم ائتمه‌یه چالؽشیرلار.
رئژیم ده، مۆخالیف ده، دۆنیا دا بیلمه‌لیدیر کی، آذربایجان میلتینین یئگانه تمثیلچیسی آذربایجان میللی حرکاتؽ، اوْنون تشکیلاتلارؽ و فعاللارؽدیر.
آذربایجانین آلداتؽلماسی دؤورو باشا چاتمؽشدیر. آرتؽق آذربایجان گنجلیگینین فلسفه‌سینده تۆرک اوْلماق یالنؽز بیوْلوژی منشأیله دئییل، میللی شۆعور و وطنه خیدمتله اؤلچولور. تۆرک والدینلردن دوْغولماق تۆرک اوْلماق اۆچون کیفایت دئییل. کیم کی، تۆرک میلتینین ماراقلارؽ و وطنینین آبادلؽغی اۇغروندا چالؽشیر، اوْ، اصیل تۆرکدور. کیم کی، آذربایجانؽ اؤز وطنی سایؽر و اوْنون قوْرونماسی اۆچون جانؽندان کئچیر، اوْ، اصیل آذربایجانلؽدیر.
سوندا بیرداها تاکید ائدیریک:
· آذربایجان بیزیم مینیللیک آنا وطنیمیزدیر، ایرانؽن ویلایتی و اوْستانی دئییل!
· آذربایجانؽن میلتی و میللییتی تۆرکدور، آریا “ائتنیک قروپۇ”، یا ایران قؤومو دئییل!
· وطنیمیز – آذربایجانؽن گلجه‌یی باره‌ده هر هانسؽ بیر قرارؽ یالنؽز آذربایجان خالقؽنین آزاد ایراده‌سی وئرمه‌لیدیر،
. آذربایجان خالقینین تمثیلچیسی آذربایجان میللی حرکاتؽدیر.ایران سیاستچیلری دئییل.
یاشاسؽن آذربایجان گنجلیگی! یاشاسؽن آذربایجان!
گۆنئی آذربایجان جۆمهورییت پارتیسؽ ۲۴ شهریور ۱۴۰۴ گونش ایلی